Myślisz o drukowaniu na materiałach, ale grafika komputerowa to nie Twój konik? Internet pęka w szwach od zdjęć i obrazków, z którymi można stworzyć wyjątkowe projekty, więc dlaczego z nich nie skorzystać? Gdy sięgasz po plik udostępniony w internecie, kluczowe znaczenie będzie miało planowane przeznaczenie wydruku. Poduszka z inspirującym cytatem, która zagości na kanapie w Twoim salonie może powstać z dowolnego obrazka. Zupełnie inaczej sprawa wygląda, gdy myślisz o spieniężeniu swojego rękodzieła. Zobacz, jak wyglądają prawa autorskie w internecie!
Spis treści
- Czym są prawa autorskie?
- Kiedy wykorzystujemy prawo cytatu, a kiedy naruszamy prawa autorskie?
- Licencja Creative Commons – do czego można wykorzystać grafiki nią objęte?
- Co to jest domena publiczna?
- Czemu prawa autorskie są ważne przy druku na materiałach?
Czym są prawa autorskie?
Według oficjalnej definicji prawo autorskie to zespół norm prawnych, które wchodzą w skład prawa do własności intelektualnej, a także szereg praw przysługujących autorowi dzieła, które pozwalają mu decydować o jego ekspoatacji oraz czerpaniu z niego korzyści finansowych. A co to oznacza w praktyce? Jeśli posiadamy do jakiegoś dzieła prawa autorskie, to tylko my możemy decydować, kto i ile na naszym dziele zarobi oraz dochodzić należnych nam roszczeń, jeśli ktoś wykorzysta nasze dzieło bez naszej zgody. Dokładnie to samo może spotkać nas, gdy sięgamy po dzieła objęte prawami autorskimi i umieszczamy je na torbach lub poduszkach, które później sprzedajemy w naszym sklepie.
Kiedy wykorzystujemy prawo cytatu, a kiedy naruszamy prawa autorskie?
W prawie autorskim często pojawia się taki termin, jak prawo cytatu. Prawem cytatu potocznie nazywa się wyjątek w prawie autorskim, dzięki któremu możemy w pełni legalnie wykorzystać niewielkie gragmenty cudzej pracy w naszym dziele. W przypadku, gdy udział cudzej pracy jest niewielki względem naszej twórczości możemy posłużyć się nią bez zgody twórcy. Niestety ustawa o prawie autorskim nie wskazuje konkretnych granic, których nie należy przekraczać w cytowaniu cudzej pracy. Najprościej rzecz ujmując, tworząc pracę graficzną możesz inspirować się obrazami z kreskówek lub komiksów, ale nie kopiuj czyjejś pracy i nie nazywaj jej swoją.
Licencja Creative Commons – do czego można wykorzystać grafiki nią objęte?
W trakcie poszukiwań wyjątkowych grafik do wydruku na materiałach z pewnością natkniesz się na dzieła na licencji Creative Commons. Dzięki tego typu licencjom prawa autorskie wydają się mniej skomplikowane, szczególnie dla osób, które nie są specjalistami w tej dziedzinie.
Creative Commons to zestaw wzorów umów licencyjnych, na jakich podstawie twórcy mogą udostępniać swoje dzieła na określonych warunkach. Korzystanie z licencji i narzędzi Creative Commons jest w pełni darmowe, dlatego wielu twórcow decyduje się na rozpowszechnianie dzieł z ich wykorzystaniem. Dzięki licencjom CC pewne dzieła można kopiować, rozpowszechniać i użytkować niemal w dowolny sposób, o ile tylko umieścimy informację o ich twórcy. Wszystko zależne jest od tego, jakim rodzajem licencji objęte zostało dzieło. Przykładowo, na licencji Noncommercial możemy wykorzystywać dzieło, jak tylko chcemy, o ile nie czerpiemy z tego żadnych korzyści finansowych. Twórca dzieła może zdecydować się na udostępienie dzieła w licencji ND, czyli bez utworów zależnych. W takim przypadku możemy wykorzystać utwór tylko w takiej postaci, w jakiej został opublikowany, bez żadnych zmian ani tworzenia dzieł na jego podstawie.
Co to jest domena publiczna?
Jeżeli podoba Ci się stylistyka retro i szukasz nietuzinkowych wzorów, które możesz nanieść na materiał ubrań, dodatków lub elementów wystroju wnętrz, koniecznie sprawdź zbiór dzieł dostępnych w domenie publicznej. Do domeny publicznej trafiają utwory, z których korzystać można w dowolny sposób i bez żadnych ograniczeń, gdyż prawa autorskie majątkowe do takiej twórczości wygasły lub dane dzieło nigdy nie było przedmiotem prawa autorskiego. Skąd jednak wiedzieć, że dzieło znalazło się w domenie publicznej? Do domeny publicznej przechodzą dzieła, których posiadacze praw autorskich nie żyją od ponad 70 lat i nikt inny nie nabył ani nie odziedziczył praw autorskich. Twórczość dostępną w domenie publicznej można bez trudu znaleźć w specjalnych repozytoriach dzieł. Starodruki, dawne plakaty czy ryciny z wieloletnich podręczników sprawdzają się świetnie jako główny element wzoru na tkaninę lub nietuzinkowy nadruk na dekoracyjne poduszki.
Czemu prawa autorskie są ważne przy druku na materiałach?
Kiedy decydujesz się na wydruk znanego motywu na materiale do szycia, zastanów się, jakie ma być jego przeznaczenie. Chcesz uszyć bluzę z motywem z komiksu dla swojej drugiej połówki? W takim wypadku bez problemu możesz użyć dzieł objętych prawami autorskimi. Kiedy prawa autorskie mogą być przeszkodą? Dzieł objętych autorskimi prawami majątkowymi nie możesz bez zgody autora umieszczać na produktach w swoim sklepie internetowym ani sprzedawać na licytacjach w grupach na Facebooku. Każde wykorzystanie dzieła objętego autorskimi prawami majątkowymi bez wyraźnej zgody autora może ciągnąć za sobą nieprzyjemne konsekwencje.
